Odleżyny - koszmar podopiecznego i opiekuna

Odleżyny to koszmarny sen wielu opiekunów, który nie pozwala im zasnąć. Sprawiają ból, są dość trudne do wygojenia i wymagają ciągłej pielęgnacji. Czym tak naprawdę są odleżyny, jak zapobiec  ich powstawaniu oraz w jaki sposób je leczyć – o tym możecie przeczytać  w dzisiejszym wpisie.

Odleżyna jest to owrzodzenie skóry ( powstające z miejscowej martwicy) które tworzy się na skutek przewlekłego ucisku i/lub otarć naskórka. Rozwijają się one u osób długotrwale unieruchomionych. Częstotliwość występowania odleżyn jest taka sama u mężczyzn i kobiet. Odleżyny często obserwuje się na OIOM-ach, w ośrodkach dla przewlekle chorych (np. DPS) a także u pacjentów długotrwale leżących w domu którzy nie mają zapewnionej odpowiedniej opieki (związane jest to ze zbyt małą kadrą pracowniczą w jednostkach świadczących opiekę medyczną lub niewłaściwą opieką nad osobą chorą).  Zmiany najczęściej tworzą się w okolicy pięt, na pośladkach, łokciach, kolanach, w okolicy kostek. Na zwiększone ryzyko powstania odleżyn narażone są osoby otyłe, chore na cukrzycę, z miażdżycą i te które mają problem z utrzymaniem moczu i stolca. Duży wpływ na powstanie patologicznych zmian ma również ogólny stan chorego (choroby przewlekłe, stosowana dieta, odpowiednie nawodnienie). Jednym z czynników jest również wiek podopiecznego. U pacjentów po 70 roku życia odleżyny tworzą się znacznie częściej.

Statystycznie w Polsce z problemem odleżyn boryka się ok. 500 tys osób. Okres leczenia powstałych zmian wynosi ponad 6 tygodni ! (Czas ten dotyczy łagodnych owrzodzeń, oczywiście bez komplikacji w postaci zakażeń)

Przebieg choroby

- Odleżyna I stopnia  -   jednym z pierwszych objawów jest zaczerwienie skóry pojawiające się w miejscu ucisku lub otarcia skóry, które nie blednie przy ucisku.

- Odleżyna II stopnia  - małe i płytkie owrzodzenie które zajmuje wierzchnie warstwy skóry właściwej (Budowę skóry możecie przypomnieć sobie tutaj SKÓRA )

- Odleżyna III stopnia  - owrzodzenie sięga do tkanki podskórnej

- Odleżyna IV stopnia  - owrzodzenie zajmuje warstwy mięśni

Owrzodzenia analogicznie jak różnego typu rany mogą ulegać zakażeniom. W przypadku podejrzenia wystąpienia odleżyn konieczna jest konsultacja lekarska i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Profilaktyka przeciwodleżynowa

Profilaktyka ta ma na celu niedopuszczenie do powstania zmian chorobowych i/lub zminimalizowania i przyspieszenia leczenia powstałych owrzodzeń. Obejmuje ona :

a.) Ocenę ryzyka wystąpienia odleżyn

 Obejmuje ona codzienną (minimum raz dziennie) kontrolę neuralgicznych miejsc na ciele pacjenta. Szczególną uwagę należy zwrócić na jej kolor, napięcie, obrzęki (Jeżeli występują). W przypadku gdy rana już istnieje ważna jest jej kompleksowa ocena.

b.) Zmniejszeniu ucisku na szczególnie narażone miejsca

Punkt ten dotyczy min. stosowania odpowiednich udogodnień (krążki odbarczające),zmiany pozycji podopiecznego ( Zmian pozycji podopiecznego powinna być wykonywana minimum raz na 2 godziny!) Podczas zmiany pozycji należy pamiętać o : (przy ułożeniu na boku) przedzieleniu nóg pacjenta np. poduszkami by uniknąć wzajemnego ucisku, (przy ułożeniu na plecach) zabezpieczeniu łokci, pośladków i pięt, (przy ułożeniu na brzuchu [dotyczy tylko osób wydolnych oddechowo, które nie miały w ostatnim czasie przeprowadzonych zabiegów kardiologicznych !]) pamiętamy o zabezpieczeniu kolan. W każdej z wymienionych pozycji unikamy fałdowania się skóry.

c.) Stosowaniu odpowiedniej diety

U osób leżących, cierpiących na odleżyny zalecana jest dieta wysokobiałkowa, lekkostrawna bogata w witaminy (A,E,C) i sole mineralne.

d.) Odpowiednia higiena skóry

Skórę należy myć ciepłą wodą stosując  jednocześnie łagodne środki myjące o pH 5,5 i osuszając ją dokładnie po skończonej toalecie. Umytą i osuszoną skórę należy natłuścić, unikając nadmiernego masażu. Opiekun powinien również zwrócić uwagę na czynniki mogące powodować nadmierne wysuszanie skóry i zlikwidować je.

W profilaktyce przeciwodleżynowej ważne jest również dbanie o otoczenie chorego. Wilgotną pościel lub ubranie należy natychmiast wymienić. Bielizna pościelowa powinna być pozbawiona guzików, zgrubień i szwów.

Opiekun może wspomóc się min materacami przeciwodleżynowymi statycznymi i dynamicznymi które dodatkowo zmniejszą ryzyko powstania odleżyn. Zastosowanie powyższych „wspomagaczy” nie zwalnia opiekuna z obowiązku zmiany pozycji podopiecznego co 2 godziny !

Ważny temat = Obszerny wpis. Mam nadzieję, że Was nie zanudziłem J

Do zobaczenia już wkrótce!

Poprzedni wpis -> LINK

Jeżeli zaciekawiła cię tematyka tego bloga to zostaw kciuk w górę pod fanpage na facebooku a nie ominiesz kolejnych wpisów !